Can Atalay: Umudu Kaybetmeyin, Mücadele Sizdedir Can Atalay: Umudu Kaybetmeyin, Mücadele Sizdedir

2024'e damgasını vuran en önemli gelişme Suriye'de Beşar Esat yönetiminin devrilmesi ve muhaliflerin iktidarı ele geçirmesi oldu. 
Suriye merkezli gelişmelerin 2025 yılında da çok konuşulacağını tahmin etmek zor değil.
Hamas'ın İsrail'e saldırması ve İsrail'in bunun üzerine Gazze'ye operasyonlara başlamasının üzerinden 2024 Ocak ayında,2.5 aydan fazla zaman geçmişti.
Hamas'ın saldırısının ardından kendini savunma hakkı çerçevesinde ahlaki bir pozisyona sahip olan ve küresel aktörler tarafından da destek gören İsrail, 2024 başında artık bu haklılığını yitirmiş, orantısız bir güç kullanımı ile Gazze'de sivillere yönelik bir katliama giriştiği için eleştirilmeye başlanmıştı.
İsrail'in saldırıları sonrası Gazze'de hayatını kaybedenlerin sayısı 45 bini aştı. Uluslararası ceza mahkemesinde Güney Afrika'nın başvurusuyla açılan soykırım davasında Netanyahu'ya tutuklama kararı çıktı. ABD başta olmak üzere tüm dünyada İsrail karşıtı eylemler arttı.
2024'te sonraki yılların kaderini belirleyecek birçok seçim dünyanın çok farklı bölgelerinde yapıldı. Genel olarak bu seçimlerde şiddet görülmedi ve demokratik bir hava hakimdi. Birçok yerde iktidar değişti. Birçok başka yerde ise koalisyon ve istikrarsızlık süreçlerine girildi. 
DÜNYADA 2024 SEÇİMLER YILI OLDU
ALMANYA: Almanya için Alternatif (AfD) partisi, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez bölgesel bir zafer kazandı (Thüringen) ve tüm Avrupa'da milliyetçi eğilimlerin yükselişini bir kez daha ortaya koydu. Trafik ışığı koalisyonu sene sonuna doğru çöktü. Almanya Şubat 2025'te tekrar seçime gidecek.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ: Donald Trump, 1892'de Grover Cleveland'dan bu yana ikinci kez ardışık olmayan bir dönem için seçilen ilk başkan oldu. ABD'de MAGA hareketi ezici zaferiyle küreselleşmenin yıllara sari olumsuz sonuçlarının seçmende karşılık bulduğunu bir kez daha ortaya koydu.
AVUSTURYA: Nazi SS subayı tarafından kurulan Özgürlük Partisi, şimdiye kadarki en güçlü sonucunu elde ederek Avrupa siyasetinde aşırı sağın yükseldiğinin başka bir göstergesi oldu.
Amerika Birleşik Devletleri: Donald Trump, 1892'de Grover Cleveland'dan bu yana ikinci kez ardışık olmayan bir dönem için seçilen ilk başkan oldu. ABD'de MAGA hareketi ezici zaferiyle küreselleşmenin yıllara sari olumsuz sonuçlarının seçmende karşılık bulduğunu bir kez daha ortaya koydu.
BİRLEŞİK KRALLIK: Keir Starmer liderliğindeki İşçi Partisi, 14 yıl aradan sonra hükümete geri dönerek Muhafazakar Parti karşısında ezici bir zafer kazandı. 14 yıllık iktidarında birçok defa başbakan değiştiren Muhafazakar Parti'nin istikrarsızlık dönemi sona erdi.
FRANSA: Marine Le Pen'in Ulusal Birlik Partisi, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un oy oranını ikiye katlayarak siyasi manzarada önemli bir değişime işaret etti. 2. turda ise Ulusal Birlik Partisi karşısında bazı seçim bölgelerinde ortak seçime giden solcular ve Macron'nun partisi, Ulusal Birliği ikinciliğe itti. Birinci olan solcu cephe ise çoğunluk sağlayamadı. Fransa'da istikrarsızlık dönemi başladı.  
GÜNEY AFRİKA: Afrika Ulusal Kongresi (ANC), apartheid sonrası ilk kez çoğunluğunu kaybetti ve koalisyon hükümeti kuruldu.
Hindistan: Dünya tarihinin en büyük seçimlerinden biri düzenlendi; 1 milyondan fazla sandıkta milyonlarca seçmen oy kullandı. Popülist ve Hindu milliyetçisi Başbakan Narendra Modi, azalan çoğunluğuna rağmen üçüncü dönemini kazandı.
GÜNEY KORE: Muhalefet parlamentoda kontrolü ele geçirdi ve Başkan Yoon Suk Yeol'un politikalarını zorladı. Bu durum Güney Kore'de ilginç bir darbe girişiminin yaşanmasına da neden oldu. Neyse ki iktidar ve muhalefet vekilleri meclisin gücüne dayanarak devlet başkanı Yeol'un darbe girişimini püskürttü ve Yeol'u azletti.  
MEKSİKA: Claudia Sheinbaum, ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı olarak seçilerek tarihi bir dönüm noktasına imza attı. Sheinbaum, yerine geldiği Obrador'dan daha demokrat olarak biliniyor. Ancak Obrador'dan ne kadar bağımsız davranabileceği bir soru işareti.
2024'TE DÜNYADA NELER OLDU?
1 Ocak: Japonya'nın batı kıyısında 7,8 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. En az 462 kişi öldü, bin 344 kişi yaralandı.
3 Ocak: İran'ın Kirman şehrinde Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin dördüncü yılında düzenlenen anma töreni sırasında meydana gelen iki patlamada 94 kişi öldü. Saldırının sorumluluğunu IŞİD üstlendi.
19 Ocak: Japonya Uzay Ajansı'nın uzay aracı SLIM, Ay yüzeyine indi. Böylece Japonya Ay'a iniş yapan beşinci ülke oldu
26 Ocak: Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Filistinliler'e yönelik soykırım eylemlerini önlemesi ve sivillere daha fazla yardım etmesi gerektiğine hükmetti; ancak ateşkes kararı vermekten kaçındı.
16 Şubat: Rus muhalif lider Aleksey Navalni'nin tutuklu olduğu Yamalo-Nenets Bölgesi Cezaevi'nde öldüğü açıklandı.
29 Şubat: İsrail güçleri, Gazze'de insani yardım bekleyen kalabalığın üzerine ateş açtı. 112 Filistinli hayatını kaybetti. İsrail ölenlerin çoğunun yardım kamyonlarının altında ezilerek can verdiğini öne sürdü. Hamas-İsrail çatışmalarında öldürülen Filistinliler'in sayısı 30 bini aştı.
7 Mart: İsveç, resmen NATO üyesi oldu. Böylece ittifakın üye sayısı 32'ye çıktı.
22 Mart: Rusya'nın Krasnogorsk şehrindeki Crocus City Hall'a bir konser sırasında düzenlenen saldırı sonucunda en az 145 kişi öldü 551 kişi yaralandı. Saldırıyı terör örgütü IŞİD üstlendi.
1 Nisan: İsrail Hava Kuvvetleri, İran'ın Şam'daki büyükelçiliğini vurdu. Hava saldırısı sonucu sekizi Devrim Muhafızı subayı olmak üzere 16 kişi öldü.
13 Nisan: İran, İsrail'in 1 Nisan'daki büyükelçilik saldırısına misilleme olarak İsrail'e insansız hava araçları ve füzelerle hava saldırısı düzenledi. İsrail saldırıların büyük çoğunluğunun başarıyla engellendiğini duyurdu.
15 Mayıs: Slovakya Başbakanı Robert Fico, Handlová'da katıldığı hükümet toplantısının ardından silahlı saldırıya uğradı. Hastaneye kaldırılan Fico'nun hayati tehlikesinin olmadığı açıklandı.
19 Mayıs: İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin de içinde olduğu helikopter Doğu Azerbaycan eyaletinin Verzigan şehri yakınlarında düştü. Helikopterde bulunan 8 kişiden kurtulan olmadı.
9 Haziran: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağın açık ara birinci olması üzerine Ulusal Meclis'i feshetti ve erken seçime gidilmesine karar verdi.
24 Haziran: WikiLeaks internet sitesinin kurucusu Julian Assange serbest bırakıldıktan sonra İngiltere'den ayrılarak ülkesi Avustralya'ya gitti.
13 Temmuz: Cumhuriyetçi Parti'nin ABD Başkan adayı Donald Trump'a, Pensilvanya'da düzenlediği seçim mitingi sırasında silahlı saldırı düzenlendi. Trump sağ kulağından yaralandı, 20 yaşındaki saldırgan Thomas Matthew Crooks Gizli Servis tarafından öldürüldü
19 Temmuz: Dünya genelinde Microsoft işletim sistemlerinde kesintilere yol açan bir yazılım sorunu yaşandı. Başta bankalar ve havayolu şirketleri olmak üzere birçok sektör kesintilerden etkilendi.
31 Temmuz: Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan'ın göreve başlama törenine katılmak için gittiği Tahran'da uğradığı suikast sonucu öldü. Hamas, saldırıdan İsrail'i sorumlu tuttu.
1 Ağustos: Soğuk Savaş'ın sonrasındaki en büyük esir değişimi Ankara'da gerçekleşti. ABD ve Rusya arasında toplam 26 esir, Esenboğa Havalimanı'nda takas edildi.
11 Ağustos: Ukrayna ordusu Rusya'nın Kursk bölgesine bir saldırı başlattı. Rusya, 76 bin kişinin bölgeden tahliye edildiğini açıkladı.
17-18 Eylül: Lübnan'da Hizbullah militanları ve sağlık görevlileri tarafından kullanılan çağrı cihazları ve telsizlerin patlaması sonucu en az 42 kişi öldü ve 3 binden fazla kişi yaralandı. Saldırının faili olarak İsrail gösteriliyor.
27 Eylül: İsrail uçakları Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki Hizbullah karargâhına saldırdı. Saldırıda Hizbullah lideri Hasan Nasrallah dahil 33 kişi öldü.
16 Ekim: Hamas Siyasi Büro Başkanı Yahya Sinvar, Refah'da İsrail Savunma Kuvvetleri tarafından öldürüldü.
30 Ekim: İspanya son 50 yılın en büyük sel felaketini yaşadı. 230 kişinin öldüğü felakette büyük maddi hasar da meydana geldi.
5 Kasım: ABD başkanlık seçimini Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump kazandı. 2017-2021 arasında başkanlık yapan Trump böylece ikinci kez başkan seçildi.
21 Kasım: Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, eski İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas'ın askeri kanadının lideri Muhammed Deif dahil bazı Hamas yetkilileri hakkında “savaş suçu” ve “insanlığa karşı suç” iddiasıyla tutuklama emri çıkardı.
26 Kasım: ABD Başkanı Joe Biden, İsrail ile Hizbullah arasında ateşkes anlaşmasına varıldığını açıkladı. Ateşkese göre İsrail askerlerini Lübnan'dan çekecek. İsrail sınırındaki bölgenin denetimini ise Lübnan ordusu devralacak.
7 Aralık: Fransa'nın başkenti Paris'te 2019'daki yangının ardından restore edilen Notre Dame Katedrali, gösterişli bir törenle yeniden açıldı.
8 Aralık: Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esat, 13 yıllık iç savaşın ardından ülkeden ayrıldı. 61 yıllık Baas rejimini deviren muhalifler yönetimi ele geçirdi.
14 Aralık: Güney Kore Meclisi, 3 Aralık'ta sıkıyönetim ilan etme girişiminde bulunan Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol'u azletti. 
Foto:Haber merkezi-Haber: Neslihan Sağaltıcı

Editör: Nezahat Fırıncıoğulları