(ANKARA) - Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB), kuduz riskinin arttığı gerekçesiyle sokak hayvanlarının uyutulması söylemlerine dikkat çekerek, oral aşılamayla hastalığın kontrol altına alınabileceğini, sokak hayvanlarını uyutmanın konunun çözüme kavuşturulmasına katkı sağlamayacağını bildirdi.
TVHB, son günlerde yaşanan ‘kuduz vakalarında artış yaşandığı’ tartışmalarıyla ilgili yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, “’Türkiye’de Kuduza Karşı Oral Aşı Temini Projesi’ başlamadan önce, doğal hayattaki aşılama alanında 194 olan kuduz pozitif numune sayısının 2020 yılında 90, 2021 yılında 11, 2022 yılında ise 2’ye indiği görülmüştür. Bakanlığın kendi rakamları bile kısa bir mücadele döneminde kuduz pozitif numune sayısının birkaç yılda ‘2’ ye düştüğünü göstermektedir. Bu veriler de “sokaklardaki hayvanları uyutalım” söyleminin aslında konunun çözümüne bir katkı sağlamayacağını göstermektedir” denildi.
Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Ülkemizde görülen kuduz hastalığı yaban hayatı ve köpek kaynaklı olabilmektedir. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre geçmişte köpek kaynaklı kuduz, Trakya, Ege ve Orta Anadolu dışındaki illerimizde görülmüş, tilki kaynaklı kuduz ise geçtiğimiz yıllarda Çanakkale, İzmir, Manisa, Aydın, Denizli ve Uşak olmak üzere Ege bölgesinde ve Orta Anadolu ile Doğuda bazı illerimizde görülmüş olup “Türkiye’de Kuduza Karşı Oral Aşı Temini Projesi”" kapsamında hastalık belirli oranda kontrol altına alınabilmiştir. Son zamanlarda Doğu ve Güneydoğu illerimizde hastalık vakaları görülmektedir. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre ülkemizde hayvan kaynaklı kuduz hastalığı vakaları, ise azalmaktadır. Evcil hayvanlarda 2018 yılında 437 olan Kuduz vakası, 2023 yılında 86’ya gerilemiş, yabani hayvanlarda 2018 yılında 16 olan vaka sayısı, 2023 yılında 5’e düşmüştür.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, ülkemizde evcil hayvanlar da dahil olmak üzere 2018-2022 yılları arasında kuduz riskli temas sayısı ortalama 267 bin iken, 2023 yılında bu sayı 437 bine ulaşmıştır, yılda ortalama 1-2 insan kuduz vakası görülmektedir. Bu veriler doğru ise “Kuduz riski artıyor” demek doğru olmayacaktır.”
Açıklamada, Sağlık Bakanlığı verilere göre 2008 yılından beri aşağı yukarı hep aynı sayıda insanda kuduz vakası görüldüğünün altı çizilerek “Ülkemizin kuduz açısından endemik bir bölgede bulunması, insanlarda farkındalığın gelişmesi ve aynı zamanda hayvanlara karşı şiddet dilinin giderek artması hayvanlar tarafından ısırılmış her olgunun kuduz yönünden şüpheli ısırık olarak kabul edilmesine neden olmaktadır. Kuduza karşı yıllardır düzenli olarak aşılanan ve evde beslenen hayvan tarafından ısırılan ya da oyun sırasında küçük sıyrıklar oluşanlar da dahil tüm olgularda, bilgi kirliliği ve toplumda son zamanlarda oluşan hassasiyet nedeniyle kuduz aşısı olmak için sağlık kuruluşlarına başvuranların sayısı artmaktadır” denildi.
Kuduz ile mücadelede en etkili yöntem olarak köpeklerde yüzde 70 bağışıklama seviyesine ulaşmak için aşılama çalışmaları ve mikroçiple kimliklendirmenin bir an önce başlatılması gerektiği belirtilen açıklamada, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yurt dışından gelen ve zaman zaman tedarik probleminin de yaşandığı kuduz aşılarına karşı da, Türkiye’de kuduz aşısı geliştirilmesinin desteklenmesi ve bu süreçte Veteriner Kontrol Enstitüleri’nin tüm donanımları güçlendirilmesi gerektiğinin altı çizildi.
Veteriner hekimlerin kuduz başta olmak üzere, hayvanlardan insanlara geçen zoonotik hastalıkları hayvanlarda önleyerek, toplum sağlığını korudukları hatırlatılan açıklamada, “Şu anda ülkemizde bu sorunların gündem olmasının nedeni; veteriner hekimliği hizmetlerindeki aksama, bu hizmetlerdeki aksamanın nedeni de özerk bir veteriner hekimliği otoritesinin olmayışı, yeterince veteriner hekimin koruyucu hekimlik konusunda görevlendirilmemesidir” ifadelerine yer verildi.
TVHB, çözüm önerilerini şöyle sıraladı:"-Yaban hayatı dahil oral kuduz aşılama ile ilgili çalışmaların özellikle ülkemizde endemik bölgelerde kesintisiz olarak devam etmesi sağlanmalıdır
-Büyükşehir Belediyelerinde Veteriner Halk Sağlığı Daire Başkanlığı ve diğer belediyelerde Veteriner İşleri Müdürlüğü kurulmalı ve nitelikli ve yeterli sayıda personel istihdamı sağlanarak veteriner hekimliği sağlık hizmetleri sahipsiz hayvan popülasyon kontrolünün doğal bir parçası olmalı, kısırlaştırılmış ve aşılanmış sağlıklı köpek popülasyonu ile hastalık kontrolü sağlamalıdır.
- 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun 2004 yılında yayımlandığı günden beri yerine getirilmeyen sahipsiz hayvanların rehabilitasyon, kısırlaştırma ve aşılama çalışmaları güçlendirilmelidir."
